7آبان روز کوروش از گذشته تاکنون

 اگر بخواهیم به سرمنشا این تاریخ؛ هفتم آبان ماه برسیم باید به دوره اواخر قاجار و اوایل پهلوی از زمان رضاشاه برویم. در آن زمان ایران در حال ورود به دوره جدیدی بود و مسئله دولت و ملت‌ها در حال شکل گیری بود. رضاشاه از یکسو برای آنکه هویت ملی را مطرح کند و از دیگر سو چون درصدد ادامه سیستم شاهنشاهی بود، با استناد به تحقیقات محققان خارجی که در حال بررسی و نوشتن تاریخ ایران بودند و به شخصیتی بزرگ و دوست‌داشتنی مانند کوروش رسیده بودند که مورد علاقه ایرانی‌ها،‌ یهودی‌ها،‌ یونانی‌ها و... بود؛ بر آن شد تا کوروش را به عنوان واسطه‌ای برای ایدئولوژی شاهنشاهی خود قرار دهد. بنابراین در آن زمان، «ایران نو» توسط شخصیتی پدرگونه‌ای مانند کوروش شکل گرفت و مطرح شد. این امر تا زمان محمدرضا ادامه یافت و تشدید شد. البته محمدرضا از سال ۱۳۴۲ ارتباط خود را با نهادهای مذهبی ایران قطع کرده بود این درحالی است که به صورت سنتی اگر نگاهی به تاریخ پادشاهی در ایران داشته باشیم شاهد آن هستیم که پادشاهی در ایران یک جنبه مذهبی و یک جنبه اساطیری دارد. با این وجود محمدرضا تاکید خود را بر ملی و ناسیونالیسم قرار داد. حتا در سال ۱۳۵۱ که جشن‌های ۲۵۰۰ ساله را برگزار کرد توازن هویت ایرانی که تعادلی بین مذهب و ملیت بود به سمت ملیت کشیده شد. بعد از آن در سال‌ ۱۳۵۷ شاهد انقلاب اسلامی هستیم. اینجاست که توازن موجود از ملیت به مذهب کشیده می‌شود. نباید فراموش کرد که برخی به این موضوعات سیاه و سفید نگاه می‌کنند و بر این باور هستند که مشکلات موجود به دلیل سیستم مذهبی حاکم بر کشور است و تصورشان بر آن است که آن زمان که حکومت با تاکید بر قومیت و ملیت فعالیت می‌کرد؛ وضع خوب بود. این درحالی است که ما همیشه با مشکلات اینچنینی روبه رو بوده‌ایم. برقرای اعتدال بین مذهب و ملیت لازمه اصلاح اوضاع کنونی است. جوانانی که برداشت درستی از تاریخ ندارند با دیدن وضعیت اقتصادی و اجتماعی بر آن می‌شوند که تمام تقصیرها متوجه حکومتی است که تاکیدش بر مذهب است. تصورشان این است که اگر به سراغ ملیت بروند مشکلات حل می‌شود از این رو آنچه که طی سال‌های گذشته در روز ۷ آبان ماه شاهد هستیم به نوعی واکنشی به شرایط موجود اجتماع کنونی است. درحال حاضر نمی‌توان منکر مشکلات موجود شد اما نباید فراموش کرد که با جایگزینی ملیت به جای مذهب مشکلات رفع نخواهد شد. چراکه فرهنگ ایرانی در ملیت و مذهب گره خورده و با حذف یکی آن دیگری به تنهایی حلال مشکلات نخواهد بود. تمام آنچه طی سال‌های گذشته در روز ۷ آبان شاهد هستیم به دلیل فشارهایی است که به خصوص به نسل جوان وارد می‌شود و فکر می‌کنند با علم کردن چنین موضوعاتی و رفتن به پاسارگاد حرص خود را خالی می‌‌کنند و واکنش نشان می‌دهند. و این امر طبیعی است چراکه کارهای ناسیونالیستی واکنش‌گرایانه است. به این معنا که یک فشار اجتماعی، سیاسی یا اقتصادی که وارد شود خود را به شکل‌های مختلف بخصوص در قالب شکل‌های ناسیونالیستی نشان می‌دهد. از طرف دیگر هم دولت رویه‌ای نادرست در پیش گرفته. روبه روی سیل، سد نسازیم با بیان مثالی رویه نادرست دولت را اینگونه توضیح میدهم: تصور کنید با سیلی عظیم روبه رو هستیم از یکسو می‌توانیم جلوی آن دیوار بکشیم یا آنکه می‌توانیم از نیروی این سیل برای تولید برق و انرژی استفاده کنیم. افرادی که در دولت فعال هستند متوجه این امر نیستند که آنچه طی سال‌های گذشته در روز ۷ آبان ماه رخ می‌دهد یک نیروی ملی‌گرایانه است که با توجه به وضعیت امروز ایران که درگیر انواع قومیت‌گرایی‌ها اعم از پان عربیسم، پان کردیسم، پان ترکیسم و... است، امروز زمانی است که باید این نیروی موجود را برای تقویت ملیت ایرانی جمع و آن را تقویت کنیم چراکه ایران از ۲۵۰۰ سال پیش تاکنون با حضور و وجود تمام اقوام پابرجا بوده و هست و همواره با تاکید بر ملیت ایرانی اداره شده است. امروزه نیز با مانع تراشی و جلوگیری از برگزاری روز کوروش نمی‌توان مشکلی را حل کرد. با کمی عقلانیت بیشتر می‌توانیم بگوییم همانقدر که پیامبر اسلام و امامان جزئی از فرهنگ ایرانی شده‌اند؛ کوروش و داریوش، هخامنشیان و ساسانیان نیز بخشی از تاریخ و فرهنگ ایران بودند. اکنون باید از تمام آنچه در اختیار داریم برای حفظ ملیت و کشور ایران استفاده کنیم. در این شرایط برخورد نه تنها فایده‌ای ندارد بلکه به ضرر کشور تمام خواهد شد. با مانع تراشی، نرده کشیدن و متفرق کردن مردم از رفتن به پاسارگاد،‌ مشکلی حل نخواهد شد. کوروش انسانی مقدس نه پیامبر با اشاره به آنچه در تورات از کوروش به عنوان انسانی خوب و مقدس یاد شده، میتوان گفت: یهودیان در کتب دینی خود سلسله مراتبی برای اشخاص خاص دارند. چنانکه این سلسله مراتب شامل پیامبران اولوالعزم که دارای کتاب هستند، پیام آورانی که در قالب نبی به اشاعه دین می‌پرداختند و انسان‌های مقدسی که کارهای خوبی برای مردم انجام دادند. کوروش، داریوش و اردشیر از نظر یهودیان، پیامبر نیستند بلکه افراد خوب و قدیس هستند که کارهای خوبی در حق مردم انجام داده‌اند. ذوالقرنین یکی از بحث انگیزترین شخصیت‌های قصص قرآنی است. داستان ذوالقرنین در آیات آیات ۸۳ تا ۹۷ سوره کهف آمده است. آنچه از این آیات برمی‌آید، این است که او پادشاهی جهانگشا، قوی، صالح و شجاع بوده است و با دو لشگرکشی که به شرق و غرب عالم داشته است مناطقی وسیعی را به تصرف خویش درآورده و به عدالت بر آن حکمرانی می‌نمود. در مورد اینکه ذوالقرنین چه کسی بود، اختلاف نظر وجود دارد. برخی معتقد هستند که ذوالقرنینی که در قرآن به آن اشاره شده همان کوروش است. شخصی به نام ابوکلام آزاد محقق هندی مطرح کرد که ذوالقرنین همان کوروش است اما افراد دیگری هم هستند که نظرات مختلف دیگری دارند و حتا برخی معتقد هستند ذوالقرنین می‌تواند اسکندر مقدونی یا حتا یکی از پادشاهان حمیر در یمن باشد. آنچه مشخص است این است که در قرآن به صراحت نامی از کوروش برده نشده. اما یهودی‌ها،‌ ایرانی‌ها،‌ یونانی‌ها و... همه معتقد هستند که کوروش آدم خوبی بوده از این رو برای نامگذاری پدر ایران؛ کوروش را انتخاب کردند چراکه همه دوستش دارند. کوروش بخشی از تاریخ ایران این باستان‌شناس با اشاره به آنکه کوروش نیز بخشی از تاریخ ایران است و ما نمی‌توانیم نام او را از کتب تاریخی و مقالات حذف کنیم، یادآور شد: ساده‌اندیشانه است که تصور کنیم می‌توانیم بخشی از تاریخ کشورمان را فراموش کنیم. به طور مثال در آلمان ۱۲ سال حزب نازی بر مسند قدرت بود و اتفاقات بدی را رقم زد ولی آنها نمی‌توانند آن ۱۲ سال را از تاریخ خود حذف کنند و به آن توجه نداشته باشند. باید به آن تاریخ هم نگاه شود و از تجربیاتی که بدست آمده برای بهبود شرایط استفاده شود. ایران پیش از اسلام و ایران اسلامی از هم جدا ناشدنی هستند و باید از نکات مثبت هر دو بخش برای پابرجا ماندن ایران بهره جوییم. امروزه در خاورمیانه دائم شاهد وقوع انواع جنگ، جنگ داخلی و کودتا هستیم. این درحالی است که هخامنشیان ۲۵۰۰ سال پیش توانسته بودند شرایطی را بوجود آورند که همین مردم با قومیت‌های مختلف در کنار هم و زیر یک پرچم زندگی کنند. سیستمی که هخامنشیان برای اداره ایران در نظر گرفته بودند ۲۲۰ سال به طول انجامید و اگر به دلیل حمله نظامی از بین نمی‌رفت شاید چندین سال دیگر نیز پابرجا می‌ماند. کسی که در عرصه تاریخ فعالیت می‌‌کند از این امر درس می‌گیرد و نکات مهمی برای کسب تجربه در آن پیدا می‌کند. با تاریخ لج بازی نکنیم به گفته او، شبکه‌های ماهواره‌ای نیز از این واکنش‌ها استفاده ابزاری می‌کنند از این رو نیاز است تا سیاسیون در تصمیمات خود تجدیدنظر کنند. شاید اگر دولتمردان به جای برخوردهای سلبی، اجازه دهند این روز در نظم و هماهنگی برگزار شود؛ می‌توانیم شاهد انسجام قومیت‌های ایرانی باشیم